Het antibioticum van de mieren

Rode bosmieren (Formica rufa) houden hun mierenhopen altijd lekker warm en vochtig. Dit is belangrijk voor de ontwikkeling van hun eieren en larven. Het grote nadeel van dit klimaat is echter dat het de groei van allerlei schimmels bevordert. Hoe voorkomen de mieren schimmelinfecties?

De bos-apotheek
Mierenvolken bouwen hun heuvels bij voorkeur rondom boomstronken. Dit heeft ook een bijzondere reden: mieren maken gebruik van het hars dat de stronken afscheiden. Voor de boom werkt hars als een soort pleister. Het bevat etherische oliën die de beschadigingen aan de stam en de takken desinfecteren en beschermen tegen infecties. Bosmieren verzamelen brokjes hars die ze door hun hopen verspreiden. Onderzoekers hebben vastgesteld dat mierenhopen die veel hars bevatten minder vaak last hebben van schimmelinfecties. Bovendien verhoogt de beschermende werking van hars de overlevingskansen van de eieren en larven.
 
Eeuwig opgesloten
Het verzamelen van hars kan ook gevaarlijk worden voor de mieren. Vaak blijft er een met zijn pootjes in de kleverige massa hangen en wordt de mier opgesloten in het hars. Wanneer het brokje opdroogt en onder de aarde terecht komt kan hier na honderdduizend jaar het bekende barnsteen uit ontstaan. Wij kennen barnsteen vooral als sieraad maar ook bij wetenschappers is het populair. Het laat evolutiebiologen zien hoe bepaalde soorten, bv mieren er vroeger uitzagen.

Bron: Geo
Gepubliceerd op Vroege Vogels

Suicidale muizen

Het populairste voorbeeld voor zelfmoord binnen het dierenrijk zijn waarschijnlijk de lemmingen. Toch geeft de natuur nog een ander opmerkelijk voorbeeld: sommige muizen bieden zichzelf aan als vers kattenvoer. Wat op doelgerichte zelfmoord lijkt is in feite een geval van hersenspoeling. De kleiner knagers zijn geïnfecteerd met Toxoplasma. Dit is een eencellige parasiet die de muis als tijdelijke gastheer gebruikt. De voortplanting moet echter in het lichaam van een kat plaats vinden.

Om van muis naar kat te komen heeft de parasiet een fascinerende strategie: hij manipuleert de hersengebieden van de muis die angstig gedrag sturen. Daardoor verliest de knager zijn natuurlijke weerzin tegen katten. Sterker nog, hij voelt zich plotseling onweerstaanbaar aangetrokken door de geur van kattenurine. Zo wordt hij makkelijke prooi voor zwervende katten. Terwijl de muis verteerd wordt komt de parasiet vrij om zich voort te planten. Zijn eieren worden samen met de uitwerpselen van de kat uitgescheiden.

Bron: The Economist

Gepubliceerd op Vroege Vogels